Theo đó, một hội đồng chuyên gia Chính phủ Nhật Bản đề xuất loại bỏ chương trình thực tập sinh nước ngoài để thay thế bằng một hệ thống mới sẽ giúp đào tạo người lao động tốt hơn và cho phép họ thay đổi công việc dễ hơn.
Về nguyên tắc, các thực tập sinh kỹ thuật nước ngoài khi được tuyển dụng sang Nhật Bản không được phép chuyển nơi làm việc. Từ lâu, đây được xác định là điều khoản gây khó khăn cho người lao động nước ngoài nếu họ bị xâm phạm quyền lợi về điều kiện làm việc hay lương bổng.
Theo đề xuất được trình bày tại hội đồng chuyên gia của Chính phủ Nhật ngày hôm qua, 10/4, những hạn chế ngăn cản người lao động chuyển công việc - một quyền cơ bản của họ, sẽ được nới lỏng ở một mức độ nhất định.
Liên quan đến vấn đề này, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu lao động Việt Nam Doãn Mậu Diệp cho biết đã nắm được thông tin này.
Ông Diệp cho hay, chương trình thực tập sinh bản chất là hình thức sử dụng lao động giá rẻ. Chương trình này có thể tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thuê lao động giá rẻ và không cần cam kết, đảm bảo điều kiện làm việc cho người lao động.
"Hiện vẫn chưa thể xác định được liệu Nhật có bỏ chương trình thực tập sinh hay không, bởi đây mới chỉ là đề xuất đưa ra để thảo luận, xem xét. Một số ý kiến cho rằng nếu giữ nguyên thì chương trình thực tập sinh cũng cần phải cải thiện để các ứng viên tham gia được hưởng chế độ đầy đủ giống như người lao động", ông Diệp nói.
Cuộc họp của hội đồng chuyên gia chính phủ Nhật Bản hôm 10/4 (Ảnh: Kyodo).
Ông Diệp cho biết thêm, Hiệp hội hoan nghênh việc cải thiện chế độ làm việc theo hướng có lợi cho thực tập sinh.
"Nhiều lần chúng tôi đã có trao đổi với Bộ tư pháp Nhật Bản, phía bạn rất ủng hộ chương trình thực tập sinh bởi nếu làm tốt thì chương trình này thực sự cải thiện, nâng cấp kỹ năng cho người lao động.
Tuy nhiên, bản chất thực tập sinh cũng chính là người lao động. Do đó, quyền lợi của họ phải được đảm bảo như người lao động, không thể cắt xén bớt đi được. Quan điểm của Chính phủ Nhật Bản là rất muốn cải thiện chế độ làm việc với thực tập sinh.
Nhật Bản luôn bày tỏ rõ quan điểm, chế độ cho thực tập sinh phải được đảm bảo giống như người lao động chứ không phải hình thức sử dụng lao động giá rẻ như hiện nay", ông Diệp nói.
Chương trình thực tập sinh là một trong 3 chương trình được Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Việt Nam phối hợp với phía Nhật Bản triển khai, bên cạnh Chương trình lao động kỹ năng đặc định, Chương trình đưa điều dưỡng viên và hộ lý Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản.
Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH), những năm gần đây, số lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản chiếm trên 50% số lao động đi làm việc ở nước ngoài hàng năm ở nước này.
Về Chương trình thực tập sinh kỹ năng, kể từ khi Nhật Bản bắt đầu tiếp nhận, hơn 30 năm qua, đã có hơn 350.000 thanh niên Việt Nam tới Nhật Bản để thực tập kỹ năng.
Số lượng thực tập sinh Việt Nam nhập cảnh vào Nhật Bản tăng mạnh, từ 10.200 thực tập sinh năm 2013 lên 82.700 thực tập sinh năm 2019. Năm 2022 có gần 68.000 thực tập sinh Việt Nam sang Nhật Bản.
Hiện nay, trong 15 nước phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản, Việt Nam là nước đứng đầu cả về số lượng thực tập sinh nhập cảnh hàng năm vào Nhật Bản và số lượng thực tập sinh đang thực tập tại Nhật Bản.
Hiện tại có hơn 200.000 thực tập sinh Việt Nam đang thực tập tại Nhật Bản (chiếm hơn 50% tổng số thực tập sinh nước ngoài tại Nhật Bản).