Trong báo cáo đánh giá tình hình thực hiện chính sách hưởng BHXH một lần theo Nghị quyết số 93/2015/QH13, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, trong giai đoạn 2016 – 2021, cả nước có 4.058.317 người lao động đề nghị và được giải quyết hưởng BHXH một lần. Bình quân, mỗi năm có gần 700.000 người hưởng BHXH một lần, số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%. Đáng chú ý, số lượng người lao động hưởng BHXH một lần trong giai đoạn 2016 - 2021 tập trung chủ yếu ở đối tượng đóng BHXH do người sử dụng lao động quyết định (ngoài nhà nước), chiếm 90,74% tổng số người hưởng BHXH một lần.
Trong Dự thảo Luật BHXH sửa đổi đang được lấy ý kiến rộng rãi, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) đề xuất giảm số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu. Theo Bộ LĐ-TB-XH, quy định giảm số năm đóng để được hưởng lương hưu nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng được hưởng lương hưu.
Liên quan đến đề xuất trên, Báo Người Lao Động đã có nhiều bài viết phản ánh những bất cập của Luật BHXH hiện hành và nhận được sự đồng thuận cao của bạn đọc. Bạn đọc Yến Dương bày tỏ: "Không biết các nhà làm luật thống kê được bao nhiêu người độ tuổi từ 45 mới đi làm? Đa phần người rút BHXH một lần là ở khu vực ngoài quốc doanh. Ở loại hình này, cứ 100 người thì có đến 80 là lao động chân tay. Số lao động này sau 45 tuổi, có mấy người đi xin được việc mà đóng BHXH, nói chi chờ đến 60 tuổi. Tôi ủng hộ đề xuất đóng bao nhiêu hưởng bấy nhiêu".
Bạn đọc Trần Nam chia sẻ: "Công nhân làm công trình giao thông.cầu đường và xây dựng nếu đóng BHXH đủ 20 năm thì nên giải quyết cho về, vì họ thường xuyên xa gia đình. Tính ra một năm chỉ về được một tháng, họ cống hiến tuổi xuân và hy sinh quá nhiều rồi". Bạn đọc Nguyễn Bảo Nhân viết: "Theo tôi nghĩ, cứ quy định theo tính chất của ngành nghề mà tính tuổi nghỉ hưu..Những ai làm việc 48 giờ,tuần thì nữ 55 tuổi, nam 62. Còn những người làm việc từ 72 đến 80 giờ.tuần thì giảm tuổi nghỉ hưu xuống vì sức khỏe không còn để đáp ứng công việc".
Theo bạn đọc Lê Quốc Việt, đã khống chế tuổi nghỉ hưu và số năm đóng BHXH thì người lao động cần được hưởng chế độ phù hợp, như là lãnh hưu bằng tối thiểu số năm đóng BHXH hoặc 15 hay 20 năm gì đó. Trong khoảng thời gian này nếu người lãnh hưu mất thì con cái hoặc người thân được hưởng số tiền hưu đó cho đến thời hạn qui định, còn qua thời gian đó mà người lãnh hưu vẫn còn sống thì vẫn tiếp tục được lãnh hưu cho đến khi mất.
Bạn đọc Đỗ Văn Bích góp ý: "Để thu hút và giữ chân người đang tham gia BHXH ở lại hệ thống, theo tôi tuổi nghỉ hưu cần phân biệt rõ làm 2 nhóm đối tượng khác nhau: 1.Nhóm lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước được nhà nước đảm bảo việc làm cho đến lúc nghỉ hưu thì tuồi nghỉ hưu do nhà nước quy định. 2.Nhóm lao động do người sử dụng lao động trả lương thì cần có quy định về tuổi nghỉ hưu mở linh hoạt cho phù hợp với thực tiễn việc làm". Cũng theo bạn đọc này, không nên chỉ điều chỉnh giảm số năm đóng BHXH mà cần có chính sách để khuyến khích để họ tham gia BHXH càng sớm, đóng càng nhiều năm càng có lợi; Nếu không thì sẽ càng có nhiều người rút BHXH một lần khi chưa đến 45 - 47 tuổi.
Bạn đọc Đỗ Văn Bích cũng đề xuất tuổi nghỉ hưu sớm với điều kiện sau: Đóng đủ 20 năm, sau đó cứ đóng thêm 3 năm được nghỉ sớm 1 năm cho đến đủ 35 năm thì được nghỉ sớm 5 năm. Ngoài mức quy định được nghỉ sớm như trên vẫn có thể giải quyết cho nghỉ hưu sớm theo nhu cầu thực tế của cá nhân trên nguyên tắc đóng ít hưởng ít, đóng nhiều hưởng nhiều sẽ không làm mất cân đối quỹ BHXH nhưng giải quyết được an sinh xã hội và giảm thiểu hệ lụy cho Nhà nước về lâu dài. Nếu những vấn đề trên được giải quyết tốt thí chắc chắn sẽ chấm dứt việc ồ ạt rút BHXH 1 lần và sẽ ngày càng có nhiều người tham gia BHXH sớm, ổn định và bền vững.
Nhìn xa hơn, bạn đọc Nguyễn Thị Thạnh đề xuất: "Cần chia đối tượng lao động ra làm nhiều loại để áp dụng thời gian nghỉ hưu phù hợp, không duy ý chí, đánh đồng người lao động nặng, độc hại, vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo với người ngồi bàn giấy máy lạnh, xe pháo đón đưa "mưa không đến mặt, nắng không đến đầu" được. Công nhân sức đâu mà làm đến 60, 62 tuổi. Mà cho dù còn sức thì cũng không có doanh nghiệp nào để cho làm, họ sa thải từ hồi 45, 50 tuổi kia".
Bạn đọc Đặng Viết Duân góp ý: "Theo tôi người lao động sau khi tham gia đóng đủ 20 năm BHXH thì có thể được nghỉ hưu tùy theo điều kiện về sức khoẻ, gia đình của người lao động. Luật không nên khống chế tuổi nghỉ hưu, mà để người lao động quyết định khi đã tham gia đóng BHXH đủ 20 năm".