Chính sách bảo hiểm thất nghiệp là chế độ an sinh nhằm bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi bị mất việc làm, giúp họ tìm kiếm được việc làm hoặc hỗ trợ người lao động học nghề để chuyển đổi mục đích nghề nghiệp, sớm quay lại thị trường lao động. Tuy nhiên, khi hết tuổi lao động họ sẽ không còn được thụ hưởng chính sách này.
Căn cứ theo Bộ luật Lao động 2019, độ tuổi lao động năm 2023 của nam là từ 15 tuổi đến đủ 60 tuổi 9 tháng; độ tuổi lao động của nữ là từ 15 tuổi đến đủ 56 tuổi.
Người lao động được nghỉ hưu khi hết tuổi lao động, do vậy tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường của nam năm 2023 là đủ 60 tuổi 9 tháng. Tuổi nghỉ hưu của nữ năm 2023 là đủ 56 tuổi.
Là đơn vị trực tiếp hỗ trợ thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, bà Vũ Thị Thanh Liễu, Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm (thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Hà Nội) cho biết, chính sách bảo hiểm thất nghiệp nhằm góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giúp người lao động ổn định cuộc sống, duy trì hỗ trợ tìm kiếm việc làm, học nghề, hỗ trợ người lao động lúc khó khăn.
Tuy nhiên, khi người lao động hết tuổi lao động sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng như là bảo hiểm xã hội. “Khi người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp, hết tuổi lao động, họ chỉ nhận chế độ hưu trí”, bà Liễu thông tin.
Bà Liễu cũng cho biết, theo quy định của Điều 49, Luật Việc làm, đối với những lao động đang tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện như: Người lao động chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật.
Người lao động chấm dứt hợp đồng lao động mà được hưởng lương hưu, hoặc hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng thì cũng không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Người lao động đã đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng, tính trước thời điểm người lao động nghỉ việc. Với hợp đồng lao động có xác định thời hạn, hoặc không xác định thời hạn, người lao động đã đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trở lên trong vòng 36 tháng. Nếu là hợp đồng mùa vụ hoặc có công việc nhất định, thì phải từ 3 tháng trở lên cho tới 12 tháng.
Người lao động đã nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm của 63 địa phương trên toàn quốc.
Trường hợp nữa là người lao động sau khi đã nộp hồ sơ và không có việc làm sau 15 ngày làm việc, tính từ ngày nộp hồ sơ tại các Trung tâm Dịch vụ việc làm thì cũng sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động phải có đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Họ cũng phải trình giấy tờ chứng minh mình đã chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việ, ví dụ như: quyết định nghỉ việc, quyết định sa thải, giấy tờ liên quan. Người lao động mang bản chính, bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu, khi đến Trung tâm Dịch vụ việc làm.
Người lao động cần mang sổ bảo hiểm xã hội có sự xác nhận thời gian người đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Căn cứ vào đó, các Trung tâm Dịch vụ việc làm sẽ tính toán để người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mức thời gian mà họ đã tham gia.
Về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, theo quy định, mức hưởng của người lao động là bằng 60% bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng cuối cùng trước khi thất nghiệp. Thời gian hưởng phụ thuộc vào thời gian đóng. Nguyên tắc của bảo hiểm thất nghiệp là đóng - hưởng, hưởng trên mức đóng và thời gian đóng.
Về thời gian đóng, tối đa là 12 tháng, tối thiểu là 3 tháng. Người lao động đóng từ đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp, sau đó, cứ thêm 12 tháng đóng thì được thêm 1 tháng trợ cấp, tối đa không quá 12 tháng trợ cấp.
Về thời điểm hưởng, người lao động trong thời gian 3 tháng kể từ ngày chấm dứt quan hệ lao động, nếu có nhu cầu thì nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại bất cứ trung tâm dịch vụ việc làm nào thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội của 63 tỉnh. Nếu đáp ứng đủ các điều kiện hưởng theo quy định thì sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp.